udawać się
  • czasownik z się, gerundium bez się
    9.09.2013
    9.09.2013
    Dla czasowników używanych wyłącznie z się USJP podaje gerundia też z się. Niektóre takie gerundia bez się można znaleźć w słownikach, ale już jako hasła rzeczownikowe, np. zakochanie, spóźnienie, pośliźnięcie, sztachnięcie. A co z pozostałymi? Czy bez się można np. powiedzieć: „Z sąsiedniego pokoju dobiegało chichranie”? Czy bez się mogą być używane takie wyrazy, jak wygramolenie, odkłanianie, kitwaszenie, zrelaksowanie, namyślenie, wstydzenie, wymądrzanie, załzawienie, dąsanie…?
  • Gdzie się?

    25.11.2021
    25.11.2021

    Dzień dobry.

    Moje pytanie dotyczy pozycji zaimka się w zdaniu w stosunku do czasownika. Wiem, że umieszczanie go po czasowniku jest rusycyzmem, ale dopuszcza się takie położenie zaimka się. Spotyka się coraz częściej sytuacje, w których nie dość, że słowo się jest umieszczone po czasowniku, to jest od niego oddzielone innym słowem. Przykłady: Naszej reporterce udało niedawno dotrzeć się..., znajdujemy rzeczywiście się w ogrodzie..., nie należy spodziewać szybko się... Czy jest to dopuszczalne?

  • nie udawaj
    25.09.2006
    25.09.2006
    Dzień dobry! Mam wątpliwości co do poprawności dwóch form: nie udawaj i nie udaj. Czy obie są poprawne czy może tylko jedna? Dziękuję z góry za wyjaśnienie wątpliwości.
  • Nie pal jana
    6.01.2014
    6.01.2014
    Droga Redakcjo,
    zastanawia mnie etymologia wyrażenia „Nie pal Jana (jana?)”. Bardzo proszę o wytłumaczenie, skąd wzięło się takie stwierdzenie.
    Pozdrawiam
  • w internecie
    5.01.2023
    10.04.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ryszard T.
  • nie i już!
    15.02.2015
    15.02.2015
    Dzień dobry,
    spotkałem się gdzieś na portalu społecznościowym z określeniem nieheteroseksualny. Zżera mnie ciekawość czy istnieje w języku polskim takie słowo, a jeśli istnieje, to co oznacza (niestety sam nie poradziłem sobie z odpowiedzią na to pytanie ze 100% pewnością)? W przypadku jeśli jednak nie istnieje takie słowo w języku polskim, a jest to pewnego rodzaju słowotwórstwo, chciałbym wiedzieć jak się mają do tego heteroseksualny i homoseksualny. Jeśli to możliwe, proszę o odpowiedź.
  • Mydlić komuś oczy
    11.10.2016
    11.10.2016
    Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
  • Różne nazwy własne
    5.06.2016
    5.06.2016
    Prosiłbym o rozstrzygnięcie następujących kwestii:
    1. Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Rad czy Radziecka?
    2. Rząd II na Wychodźstwie czy Uchodźstwie?
    3. Generalna Gubernia czy Generalne Gubernatorstwo?
    4. Czy dopełniacz od Dżamała (Jamala) to Dżamały (i Jamaly czy Jamali, skoro w wymowie jest [ł])?
    5. Jak zapisać dopełniacz od pseudonimu japońskiej wokalistki Lecca [wym. Lika]?

  • Setnie
    22.01.2017
    22.01.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałem spytać o etymologię słowa setnie. Czy to dawniejsza forma świetnie?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • czy…, czy…

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo,

    WSO w zasadzie 90.E.2 podaje przykład zdania: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory” (z przecinkiem przed powtórzonym spójnikiem). Jednocześnie w tym samym punkcie zastrzega, że tam, gdzie powtórzone „czy” ma znaczenie spójnikowe i da się zamienić na „lub”, przecinka nie stawiamy. I podaje ten sam przykład: „Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory”. Zdania nie mają szerszego kontekstu, różnią się wyłącznie użyciem przecinka. Czy jest to błąd, czy też da się zinterpretować je inaczej w obu przypadkach? W takim razie jak? Czy przeciętny użytkownik języka będzie potrafił z pomocą słownika rozstrzygnąć, kiedy w podobnej sytuacji postawić przecinek?

    Z wyrazami szacunku,

    MB

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego